تابلو برق فشار ضعیف LV
تابلو برق فشار ضعیف یا LV (Low Voltage Switchgear)، یکی از مهمترین اجزای زیرساختی در سیستمهای برقی ساختمانها، کارخانهها، مراکز داده، بیمارستانها و واحدهای صنعتی است. این تابلوها مسئولیت توزیع، کنترل، حفاظت و نظارت بر جریان برق در محدوده ولتاژ کمتر از ۱۰۰۰ ولت AC را بر عهده دارند. در این راهنمای جامع، نگاهی دقیق و کاربردی به انواع تابلوهای LV، اجزا، برندهای معتبر جهانی و نکات کلیدی طراحی آنها خواهیم داشت.
چرا تابلو برق فشار ضعیف اهمیت دارد؟
در هر شبکه توزیع برق، تابلوهای فشار ضعیف نقش حیاتی در مدیریت انرژی، ایمنی تجهیزات و بهرهوری سیستم ایفا میکنند. این تابلوها:
- جریان ورودی از ترانسفورماتور یا ژنراتور را به چندین خط خروجی تقسیم میکنند.
- از تجهیزات و کاربران در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و خطاهای زمین محافظت میکنند.
- امکان کنترل، مانیتورینگ و تنظیم خودکار سیستمهای برقرسانی را فراهم میکنند.
- برای پیادهسازی شبکههای هوشمند، سیستمهای BMS و SCADA زیرساختی ضروری به شمار میآیند.
اجزای اصلی تابلو برق LV
یک تابلو فشار ضعیف حرفهای، از اجزای مختلفی تشکیل میشود که با هدف ایمنی، کنترل و سهولت در بهرهبرداری طراحی شدهاند:
- کلیدهای حفاظتی: شامل MCB (Miniature Circuit Breaker)، MCCB (Molded Case Circuit Breaker) و ACB (Air Circuit Breaker) برای حفاظت در سطوح مختلف جریان.
- کنتاکتورها و رلههای حرارتی/الکترونیکی: جهت کنترل موتورها و بارهای مختلف.
- شینههای مسی یا آلومینیومی: برای توزیع پایدار جریان در تابلو (Busbars).
- ترمینال بلوکها و کابلکشی: برای اتصال ورودیها و خروجیها.
- ابزار اندازهگیری و نمایشگر: شامل آمپرمتر، ولتمتر، نشانگر فاز، تحلیلگرهای کیفیت توان و سایر ابزارهای مانیتورینگ.
- کنترلرهای هوشمند: برای ادغام با سیستمهای نظارتی و اتوماسیون.
انواع تابلو برق فشار ضعیف
تابلوهای LV بسته به نوع پروژه و کاربردشان به چند دسته تقسیم میشوند:
- تابلو اصلی توزیع برق (Main Distribution Board – MDB): توزیع برق اصلی در سایتهای بزرگ.
- تابلو فرعی (Sub DB): برای توزیع در طبقات یا بخشهای مجزا.
- تابلوهای MCC (Motor Control Center): برای کنترل و حفاظت موتورها.
- تابلو بانک خازنی: جهت جبران توان راکتیو و کاهش هزینه انرژی.
- تابلو ATS/AMF: برای جابجایی خودکار بین برق شهر و ژنراتور.
- تابلوهای کنترل هوشمند: قابل برنامهریزی و مناسب برای سیستمهای BMS یا اتوماسیون صنعتی.
برخی از برندها در ساخت تابلو برق LV
استفاده از تجهیزات برندهای جهانی، تضمینی برای کیفیت، دوام و عملکرد سیستم است:
1. Siemens (زیمنس)
- تولید آلمان
- محصولات پرچمدار مانند SIVACON S8 و ALPHA
- طراحی مدولار، ایمنی بالا و مناسب برای صنایع پیچیده
- قابلیت ادغام با سیستمهای SCADA و مانیتورینگ پیشرفته
2. Schneider Electric (اشنایدر)
- تولید فرانسه
- سریهای Prisma، Okken و Blokset
- طراحی شیک، ایمن و سازگار با محیطهای صنعتی و تجاری
- سازگاری با EcoStruxure برای مانیتورینگ انرژی و عملکرد
3. LS Electric (الاس)
- ساخت کره جنوبی
- قیمت مناسب، قابلیت اطمینان خوب
- کلیدها و تجهیزات کنترلی با کاربری آسان و نگهداری ساده
- گزینهای مقرونبهصرفه برای پروژههای نیمهصنعتی تا بزرگ
مقایسه تخصصی برندهای زیمنس، اشنایدر و LS
| ویژگیها | Siemens | Schneider Electric | LS Electric |
|---|---|---|---|
| کشور سازنده | آلمان | فرانسه | کره جنوبی |
| کیفیت ساخت | عالی | عالی | خوب |
| قیمت | بالا | متوسط | اقتصادی |
| امکانات هوشمندسازی | پیشرفته | پیشرفته | متوسط |
| سطح سفارشیسازی | بسیار بالا | بالا | متوسط |
| پشتیبانی در ایران | خوب | عالی | متوسط |
مزایا و معایب تابلوهای فشار ضعیف
مزایا:
- افزایش بهرهوری و کاهش تلفات انرژی
- تضمین ایمنی پرسنل و تجهیزات
- قابلیت توسعه و طراحی ماژولار
- امکان استفاده از تکنولوژیهای هوشمند
معایب:
- نیازمند طراحی دقیق توسط مهندس برق
- هزینه اولیه بالا در پروژههای حرفهای
- لزوم نگهداری و بازبینی دورهای
معیارهای انتخاب تابلو LV مناسب
هنگام انتخاب تابلو فشار ضعیف، باید به این نکات توجه کرد:
- نوع پروژه: تجاری، صنعتی، بیمارستانی یا دیتا سنتر
- سطح توان و جریان مصرفی: برای انتخاب شینهها و کلیدها
- میزان حساسیت به قطعی برق: نیاز به سیستم ATS یا UPS
- میزان اتوماسیون: نیاز به PLC، کنترلرهای هوشمند یا مانیتورینگ انرژی
- برند تجهیزات: برندهای دارای اصالت و خدمات پس از فروش مطمئن
چند نمونه پروژههای اجرا شده با تابلو برق فشار ضعیف
۱. کارخانه خوراک دام فریمان
- مشخصات: 16۰۰۰ آمپر، ماژولار، MCC ترکیبی و تابلوهای تغذیه اصلی
- ادغام با سیستم SCADA و کنترل خودکار بارهای بحرانی
۲. هتل لیدو رامسر
- راهاندازی تابلوهای LV با سیستم BMS ، کنترل چیلرهای کل هتل
- طراحی مطابق استاندارد IEC 61439 با الزامات بهداشتی و ایمنی بالا
۳. شرکت ایرسا ابر آسیا – LS Electric + سیستم مانیتورینگ داخلی
- تابلوهای قدرت با MCCB و ACB LS Electric تا ۲۵۰۰ آمپر
- ادغام با سیستم هوشمند FGS برای افزایش امنیت و جلوگیری از آتش سوزی
۴. کارخانه نان قدس رضوی مشهد – ترکیب برندهای Siemens و LS
- طراحی تابلوهای MCC و بانک خازنی با کنترلرهای هوشمند
- تمرکز بر صرفهجویی انرژی و کاهش بار راکتیو با تحلیلگر توان
جمعبندی نهایی
تابلو برق فشار ضعیف، رکن اساسی در معماری سیستمهای الکتریکی مدرن است. با انتخاب صحیح برند، طراحی اصولی و بهرهگیری از تجهیزات هوشمند، میتوان علاوه بر افزایش ایمنی و پایداری سیستم، بهرهوری انرژی و قابلیت کنترل را نیز ارتقاء داد.